Benim nesil çabucak hatırlayacaktır, 80’lerin sonlarında 90’ların başlarında, giysisi kuşamı düzgün, ellerinde bizim birinci kere gördüğümüz pager’lar, lisanlarında “algoritmalar” ile bir kısım beşerler daima “artık dünya eskisi üzere olmayacak”, “artık dünya bu türlü bir şey” diye bize “İletişim çağına” girdiğimizi anlatmaya başladı. Ellerindeki bütün ispat da “bilgisayarlar” ve yeni yeni duyulmaya başlayan “internetti”
O vakit anlamakta tabi ki zahmet çekiyorduk zira gördüğümüz en âlâ bilgisayar, IBM’in 40 ve 80 Megabayt desktopları idi. (bugün sıradan bir telefon en az 120 Gigabayt, 1 Gigabayt 1024 Megabayt olduğuna nazaran varın ortadaki uçurumu siz düşünün)
O kadarcık bir güçle o kadar büyük konuşmaları bizi şaşırtıyordu ve inandırıcı gelmiyorlardı, lakin bir 10 yıl içinde her şey netleşmeye başladı.
Elbette asıl kırılma noktası telefon ile internetin evliliği oldu.
Sonra gerisi geldi.
Gerisini siz de biliyorsunuz.
Şimdi geldiğimiz nokta şu. Artık maddi üretimi yapanlar, yani sanayi ve zirai üretim yapanlar, buzdolabı, çamaşır makinesi, otomobil, uçak, tank üretenler ve domates biber yetiştirenlerin borusu ötmüyor. Nicel olarak en büyük üretimi yapanlar, üretimin idaresine sahip değiller. Tam bilakis maddi olmayan üretimi yapanlar; enformasyon, bilgi, fikir, imaj, alakalar ağı, tesir oluşturanlar onları yönetiyorlar. Ve tabi bütün bu maddi olmayan üretimin ardında da internet teknolojileri, yapay zeka ve big veri var. Hatta artık maddi üretim nerede bitiyor, maddi olmayan üretim nerede başlıyor o hudut da silinmiş durumda. Domatesin çekirdeğindeki genetik bilgiye sahip olan minik bir azınlık dünyanın bütün domates üreticilerinden daha güçlü ve onları yönetiyor. Nicel olarak azlar ancak nitel olarak en güçlü onlar.
Buna artık biyopolitika deniyor.
Bu sözcüğün kendisi bile hali hazırda onlarca kitabın konusu. Tabi bizim mevzumuz bunun derinliği değil. En kolay biçimi ile artık “dünya düzeni” denilen şey insanların 9-5 çalıştırıldıkları ve bir şeyler tüketmeye ikna edildikleri “disiplin toplumu” değil, insanların, onların dedikleri şeyleri tüketmezse yaşayamaz hale gelecekleri “kontrol toplumu”
Bütün bunlar entelektüel etrafları çok yakında ilgilendiren ağır tartışma bahisleri ancak elbette benim bu kadar kısa bir yazıda yapmak istediğim şey bunları açıklamak değil.
Burada hayati bir şey dikkatinizi çekiyor mu?
Artık beşerler kapitalizm tarafından potansiyel bir müşteri olarak izlenmiyor, beşerler “nitel olarak dönüştürülüyor”
Bu nedenle bu denetimi mümkün kılan internet teknolojilerini kimlerin icat edip, yönlendirdiği bir dünya savaşında taraf olmak kadar ehemmiyet taşıyor.
İşte tam da bu noktada internet erişiminde yeni kuşak teknoloji olan 5G’yi kendimiz geliştirmemiz gerektiğini söyleyen Türk Telekom CEO’su Ümit Önal’ın yerli ve ulusal vurgusu kıymet taşıyor. Önal hususun maddi istikametini öne çıkarıp cari açığa değinmiş fakat söylediklerine biraz daha dikkatli bakınca riskte olanın yalnızca maddi olmadığını anlıyorsunuz.
Önal’a karşı en büyük argüman “elimizde şimdi o denli bir teknoloji yok, bu işler hız ister, geç kalmayalım…”
Önal da var demiyor esasen lakin 2025’e kadar bunu gerçekleştirebileceğimizi söylüyor.
Peki, sahiden geç mi kalırız?
Hayır, zira birincisi aslında şimdi dünyada 5G kullanabilen çok az ülke var.
İkincisi teknoloji nitekim değerli, iki kez düşünmeyi gerektirecek kadar pahalı
Üçüncüsü, “vericiler” ortası 250 m civarında olduğu için metropollerden uzaklaştıkça o sıklıkta bir altyapı kurulamayacağından 5G’nin kırsala ulaşması hayli vakit gerektirecek
Dördüncüsü, 5G kullanan aygıtlar hem çok ısınıyor hem de pilleri çabuk bitiyor. Münasebetiyle şimdi pil teknolojisinde de geliştirmelere muhtaçlık var.
Yani Sayın Önal’ın 2025 tarihi hiç de geç bir tarih değil.
Nelerin riskte olduğu düşünülürse bu teknolojiye kendimiz ulaşmamız daha büyük ehemmiyet taşıyor.
5G hem yüksek maliyeti, hem de kullanıcıların güvenliği açısından bakıldığında hiç de aceleye getirilecek bir mevzu değil. “Mevcut bir operatörümüzün erişemediği bant genişliğine “taşıma suyla” çabucak ulaşma gayretleri akılcı değil.” diyor bahse hakim bir dostum. (Merak edenler için bu operatörün ismi “Vodafone”) “Vodafone sıkıntıyı gereksiz halde sıkıştırıp, bir an önce Çinli Huawei marifetiyle bir oldu bittiyle ilerlenilmesini sağlama peşinde.” devam ediyor birebir dostum kelamlarına. Ve şöyle de bitiriyor: “İşin asıl acı tarafı da soruna son derece sığ ve derinliksiz yaklaşan bir ekip zevatın da “5G’ye benim vaktimde geçildi” demiş olmak için dış müdahalelere açık sisteme razı olması ve önemli güvenlik sıkıntılarını akıl edememesidir. Neyse ki olayın ehemmiyeti Külliyenin de dikkatinden kaçmadı ve ulusal 5G fikri yük kazandı. Sonra da bu bir an önce 5G’ye Çinli Huawei ile geçelim diyenler bir anda 5G’ye geçiş için Ulusallık vurguları içeren tweetler atmaya başladılar. Verilmiş sadakamız varmış..”
Bu 5G mevzuunda Makam, mevki, şan şöhreti ayaklarının altına almış, gerçek Vatan evlatlarının uğraşları da unutulmamalı. Birkaç yıl içinde kendilerine ne kadar müteşekkir olduğumuzu daha âlâ anlayacağız.”