Türkiye’de iktisat idaresi seçim öncesi mali kısıtlamaları yavaştan kaldırıyor, ancak Gelişen Piyasalarda (GOP, Ülkeler GOÜ) satış dalgası, işleri zorlaştırdı. CDS’ler ve Eurobond tahvil getirilerinin yükselmesi Türkiye’ye sıcak para cezbetmenin daha fazla efor gerektireceğini anımsatıyor.
GOP’tan kaçış bu kere bir kaç ay sürebilir, zira yılın birinci aylarını andırır biçimde, eksiksiz bir fırtına başlamış olabilir.
- Fed’in Jackson Hole’da faizleri uzun mühlet yüksek tutacağı bildirisi vermesi bekleniyor.
- Tüm dünya için gösterge sayılan ABD 10-30 yıl vadeli devlet tahvili getirileri daima artan arza paralel yüksek kalacak.
- Dolar Endeksi’nin de bir mühlet daha bedel kazanması mümkün.
- Çin iktisadı yalpalarken, emlak ve inşaat bölümündeki krizin tüm Asya tahvillerine yayılması bir mümkünlük.
- El Nino sıcak hava dalgası ve Ukrayna Savaşı’nda Karadeniz’den nakledilen tahılın yolunun kesilmesi kış aylarında besin fiyatlarını yükseltebilir.
Bloomberg “Emerging-Market Credit Risk Jumps as Hawkish Tilt Hits Bonds” başlıklı haberinde GOP’ta yaşanan kargaşayı anlattı, FÖŞ de naçizane yorum ekledi.
Hisse senetlerinde başlayan ve bu ay para ünitelerine yayılan GOP satışları, traderların faiz indirim beklentilerini köreltti. Faiz indirimine oynayan “carry trade” süreçlerinden toplu çıkış artık GOÜ tahvillerine bulaştı.
20 GOÜ iktisadı ortasında temerrüde karşı korunmanın ortalama maliyeti (CDS primi) Perşembe günü Haziran 2022’den bu yana en büyük aylık artışa yöneldi. Lokal para cinsinden tahvil faizleri en çok Macaristan, Romanya ve Pakistan’da yükseldi. Türkiye’de tahvil getirileri hala sıkı denetim altında. Fakat, Cumartesi gecesi TCMB tarafında açıklanan sadeleşme tedbirleri TL cinsinden DİBS’lerde de satış getirebilir.
Traderlar, Çarşamba günü geç saatlerde yayınlanan Federal Rezerv tutanaklarından iki bildiri aldı: Birincisi, ABD’li siyaset yapıcıların birden fazla faiz artırımı yolunda kalmayı tercih ediyor. İkincisi, dünyanın en büyük ekonomisindeki niceliksel sıkılaştırmanın (QT, bilanço daraltma) faiz oranlarının tarafı ne olursa olsun devam edeceği. Bir öteki deyişle, Fed faiz indirimine geçse dahi, dolar arzı yavaşlayacak. Bu yeni görüş ABD tahvil getirileri ve Dolar Endeksi’nin yükselmesinde değerli rol oynuyor. İkinci neden ise Biden idaresinin bütçe açıkların daima artıran harcama paketleri açıklamış olması. ABD Hazinesi’nin yalnızca 3Ç borçlanma ihtiyacı $1 trilyon.
Ambrosia Capital Ltd’de sabit getirili menkuller analisti olan Richard Segal, “Bir kaç gelişmekte olan piyasada bir ölçü parasal gevşemenin gerçekleşmesi için alan olsa da, GOP genelinde Fed yüzünden para siyaseti sıkı kalacak” dedi. “Enflasyon düştü lakin merkez bankası gayelerinin epeyce üzerinde olmaya devam ediyor. Önde gelen Gelişmiş ve GOÜ gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi sıfırın üzerinde olacaktır.”
Gelişmekte olan ülkeleri kapsayan kredi temerrüt takas göstergesi (CDS primi) Perşembe prestijiyle 216 baz puana yükselerek bu ayki artışı 25 baz puana çıkardı. Macaristan’da 10 yıllık tahvilin faizi Perşembe günü 16 baz puan artarak Şubat ayından bu yana en büyük aylık artışına hazırlanıyor. Doğu Avrupa ülkesi daha derin bir resesyona girdi, lakin sıkılaşan global nakdî şartlar, faiz indirimi için alanını daraltıyor.
Filipinler doları cinsinden menkul değerler, merkez bankasının faiz oranlarını sabit tutarken ve enflasyon kestirimlerini yükseltirken şahin yorumlar yapmasının akabinde gelişmekte olan piyasa emsalleri ortasında en çok düşen unvanını kaznadı. Pakistan’daki tahvil getirileri, dolar kıtlığı fabrikaları üretimi durdurmaya zorlayınca sıçradı; Tunus’takiler de, bu haftaki dataların iktisadın son üç ayda daralmaya girdiğini göstermesinin akabinde yükseldi.
Faiz indirimi konusunda umutların tükenmesi tahvilleri hırpalarken, tekrar canlanan dolara karşı müdafaa sağlayan para üniteleri için bir tampon sağladı. Rusya Merkez Bankası’nın sermaye denetimlerini tercih etmeyeceğini bildiren açıklmasına karşın, dünyanın en oynak para ünitesi olan Rusya rublesi, önde gelen benzerleri ortasında en âlâ performansı gösterdi. Rus Merkez Bankası’nın Putin’in de onayıyla faizleri bir mühlet daha yükseltmesi ve Hazinenin de borçlanmayı rubleye kaydırarak tahvil faizlerini yüksek tutması bekleniyor.
Ekim genel seçimleri öncesinde değişen siyasi dinamikler nedeniyle Çarşamba günü dolar başına 700’ün altına düşen Arjantin pezosu paralel kuru izleniyor. Önde gelen cumhurbaşkanı adayı Javier Milei, vazifesi kazanması halinde ülkenin merkez bankasını kapatma ve ülkenin devlet borcunun temerrüde düşmesini önlemek için her türlü çabayı gösterme kelamı verdi.
Arjantin’in yine temerrüte düşmesi olağanda “olağan hadise”, lakin Çin sarsıntısıyla birleşince GOÜ geneline yayılabilir.
Fed’in düzenlediği Jackson Hole toplantısı çok yakından izlenecek, ama Powell yahut meslektaşlarının piyasaları rahatlatacak bir ileti vermesi beklenmemeli. Bilakis, Fed enflasyonla gayret yolunda ABD uzun vadeli tahvil faizlerinin yükselmesini tercih ediyor.
GOP rahatlaması için Beijing’den yeni mali ve bütçe teşviki haberine muhtaçlık var. Fakat Xi Jinping ya inşaat ve emlak dalı yüzünden iktisadın içinde düştüğü likidite darboğazını anlamıyor, ya da klasik dermanların bu krez işe yaramayacağını anladı, daha değişik bir yaklaşım tasarlanıyor.
