Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide datalarına nazaran, yılın 8 ayı sonunda Türkiye’nin hür bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 16,1 milyar dolar oldu. Dünyanın en fazla makine satın alan ülkelerinin resesyon riskiyle karşı karşıya olduğu bir süreçte Türkiye’nin makine ihracatının geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran yüzde 7,3 artmasının olumlu olduğunu belirten Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu, “Avrupa ülkelerinin Türkiye’nin üretim esnekliğinden yararlanmak istemesi çok doğal. Lakin güç yalnızca onların değil, tüm dünyanın sorunu ve hiç ucuz değil. Avrupa ülkelerinin savunmada açıklar verdiği bu uğraşta, Türkiye için forvette en âlâ aday makine sektörü” dedi.
Türkiye’nin makine ihracatı yılın 8 ayı sonunda, geçtiğimiz yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 7,3 artarak 16,1 milyar dolar oldu. Bir evvelki ay düşüş yaşanan Almanya’ya gerçekleştirilen makine ihracatının tekrar yükseldiği gözlenirken Ağustos ayı sonunda Almanya ve ABD’ye yapılan toplam makine ihracatı 3 milyar dolara ulaştı. Türkiye’nin makine ihracatında rekor kırmaya devam eden Rusya geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 28,2 artış sağlarken, yıl bitmeden Birleşik Krallık ve Fransa’yı geçerek dördüncülüğe yerleşeceğinin de işaretini verdi.
“Türkiye’nin forvetinde makine bölümü olmalı”
Enerji krizi nedeniyle birçok fabrikanın kapanma noktasına geldiği Avrupa ülkelerinin sınai gereksinimlerinde tedarik merkezi olmaya çalışan Türkiye’nin ihracat stratejisi üzerine değerlendirmelerde bulunan Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu şunları söyledi:
“Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz arzıyla ilgili hali giderek katılaşırken, hayatın çabucak her alanında güç darboğazı ile yüz yüze gelen Avrupa ülkelerinin, Türkiye’nin üretim altyapısından ve rekabetçi fiyatlarından yararlanmak istemesi doğal. Ama bu durumunun uygun tahlil edilmesi gerekiyor zira güç yalnızca onların değil, tüm dünyanın sorunu ve hiç ucuz değil. Gücün ülkemizde önemli oranlarda sübvanse edilmesinden memnuniyet duyarken, bu durumun ne kadar mühlet daha ve ne değerine sürdürülebileceğini göz arkası edemeyiz. Güç bedellerinin gerçek düzeylerine yaklaştığı bir durumda rekabetçi kalamayacak bölümlerdeki dönüşümü hızlandırmak, yatırım gereksinimlerini süratle karşılamak zorundayız”
Teknoloji düzeyi ya da bilgi bileşeni yüksek kesim ve eserlerin, katma bedelleri prestijiyle kriz periyotlarında olduğu kadar, olağanlaşma patikalarında da en güçlü araçlar olacağına dikkat çeken Karavelioğlu, “İthalat bağımlılığı en düşük dallarımızdan makine imalatı, gerek OECD’de altıncı sırada yer alan yüzde 76’lık yerlilik oranı ile gerekse düşük güç gereksinimi ve karbon emisyonu sayesinde, Avrupa ülkelerinin savunmada açıklar verdiği bu gayrette Türkiye için forvette en uygun aday olarak öne çıkıyor” dedi.
“AB’nin mevzuat Tsunamisi sürat kesmiyor”
İhracat için kritik kıymette olan AB’nin bundan sonraki ticaret mutabakatlarına iklim, etraf ve emekçi haklarının korunmasına yönelik kararlar ekleyeceğinin de unutulmaması gerektiğine işaret eden Karavelioğlu şunları belirtti:
“Bir yandan imalatın devamlılığını ilgilendiren mevzuları çözümlemek için uğraşırken, AB ile ticaret, işletmelere sürdürülebilirlik konusunda da yeni ödevler getiriyor. Gücümüzün daha büyük kısmını artık bu bahislere ayırmamız lazım. Bugüne kadar sürdürülebilirliğin bilhassa çevresel boyutundaki beklentilere ısrarla dikkat çekmeye çalıştık ancak bu nosyonun toplumsal olarak da sorumluluklar getirdiğinin şuurunda olunmalı. Almanya tarafından global tedarik zincirlerinde insan haklarının korunması gayesiyle hazırlanan Tedarik Zinciri Yasası bunun bir örneği. Bu yasa ihracatçılara, çocuk personelliği üzere hayati alanlarda temel insan hakları standartlarının uygulanması konusunda kıymetli sorumluluklar yüklüyor. Makine kesimimiz, AB sanayii ile entegrasyonda en ileri seviyeye ulaşmış pozisyonuyla, Türkiye’de bu gelişmeye en hazır aktör durumunda. Bizim sektörel kültürümüz, insan onuruna yakışır çalışma konusunda yalnızca ihracatçıları değil, tüm imalatçıları sorumlu tutuyor.”
Avrupa mühendislik sanayisinin, Rusya krizi nedeniyle tavsayacağı umulan dönüşüm uğraşlarının bütün zahmetlere karşın sürat kesmeden ilerlemesinden müşterilerinin duyduğu dertleri her fırsata lisana getirdiğine dikkat çeken Karavelioğlu şunları tabir etti:
“Bölgedeki imalatçılar genel imalat bölümünün karşı karşıya olduğu mevzuat tsunamisi ile baş edebilmek için güçlü mali takviyelere muhtaçlık duyduğunu tabir ediyorlar. Dünyanın en büyük ticaret bölgelerinden AB’de, ihracatın yüzde 70’inin kendi içinde gerçekleşiyor olması hem zahmetlerin yaygınlaşma suratının bir göstergesi hem de Türkiye’nin önündeki potansiyelin büyüklüğünün bir sözü. Dünyada Sürdürülebilir Kalkınma Maksatlarına yönelik yatırımların pandemi öncesine nazaran yüzde 20’den fazla arttığı düşünüldüğünde, ülkemizdeki makine teçhizat yatırımlarının sürat kesmeden devamını sağlamanın bizi bu potansiyele biraz daha yaklaştıracağına inanıyorum.”
“Çin hariç makine dış ticaretimiz açık vermiyor!”
TÜİK’in Temmuz datalarına nazaran makine ithalatının başını tekrar kaldırdığına ve yüzde 9 aylık artışla 2,8 milyar doları bulduğuna dikkat çeken Karavelioğlu kelamlarını şöyle tamamladı:
“Makine ithalatı son 12 aylık periyotta yüzde 6,5 artışla 35,3 milyar dolara yükseldi. Yıl sonunda makine dış ticareti açığımız 10 milyar dolara yakın olacak ve bu fark Çin’le olan makine dış ticaret açığından kaynaklanacak. Bu ülkeyle makine ticaretimiz ne yazık ki tek taraflı sürüyor; Türkiye daima alıyor, hiç satamıyor. Revaçta tabirle, ‘Çin hariç makine dış ticaretimiz açık vermiyor!’ İleri ülkelerin başta makine olmak üzere bütün imalat dallarını bilhassa Uzak Doğu’nun haksız rekabetinden korumak üzere ithalat ve kamu alımları mevzuatı içine personel haklarını ve sübvansiyonları da soktuğu bir devirde, önlemleri sıkılaştırmakta geri kalmamız telafisi imkânsız sonuçlar doğurabilir.”