Ağır bir haftayı geride bırakıyoruz. Gündemi her gün en kısa ve en yalın bir formda değerlendirmeye çalışsak da, son 4 günün üzerinden bir çeşit daha geçmenin yararlı olacağını düşünüyoruz.
En sıcak gündem ile başlayalım. TCMB olağan Haziran ayı PPK toplantısı dün sonuçlandı. Şura, 1 hafta vadeli repo faizini (politika faizini) beklenildiği üzere %19 düzeyinde sabit tuttu. Karar akabinde yayınlanan siyaset metninde, manalı bir duruş değişikliği yahut erken bir gevşeme sinyali göremedik. Bu bakış açısıyla, kararın mali piyasalar üzerinde manalı bir tesiri de olmadığını söyleyebiliriz.
TCMB faiz kararı öncesinde, bir gece evvel sonuçlanan olağan Haziran ayı FED toplantısının gerilimi ile, güne 8,64 düzeyinden başlayan USDTRY kuru, PPK kararına birinci etapta reaksiyon vermese de, akşam üzeri, 8,73 düzeyine varan bir yükseliş kaydetti. USDTRY kuru ile ilgili “riskler üst yönlü” görüşümüzü müdafaaya devam ediyoruz. Yapısal kırılganlıklara eklenen yurtdışı riskler göz gerisi edilmemelidir! (bakınız grafik).
Dün kurun yükselişe yeniden geçmesi ve global piyasalarda hakim olan ‘risk off’ moduna paralel, BIST100 endeksi günü, bankacılık endeksi önderliğinde (XBANK %2,2 geriledi) %1,2 düşüşle tamamladı.
Çarşamba günü sonuçlana FED toplantısı akabinde, dolarda global bazda yaşanan pahalanma, dün gün uzunluğu devam etti. EURUSD paritesi son 2 ayın tabanı olan 1,1925 düzeyine kadar gerilerken, dolar endeks sepetinde en fazla yüke sahip para ünitesi olan EUR, doları (DXY) son 2 ayın doruğu olan 92’ye kadar taşıdı (bakını grafik).
Dolar aleyhine açılan kısa durumların, FED’in 2023 yılına ilişkin faiz projeksiyonlarını üst taraflı revize etmesi sonrası süratle kapanması ile değerli metaller cephesinde düşüş ivme kazandı. Teknik olarak bakılırsa, aşağıda hala daha yer olduğunu not etmek gerekiyor (bakınız grafik).
Dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere, doların şu anda kalıcı manada güçlenmesi ve tarafını dolu dizgin kuzeye çevirmesi için gerekli yerin yakaladığına şimdi tam olarak ikna değiliz! FED olabildiğinde destekleyici olmaya devam ederken, bir taraftan da şimdi tepe yapmamış enflasyon karşısında başının da karıştığını hissediyoruz.
Piyasalarda yaşanan bozulma ivme kazanırsa, FED’in oyun planını revize etmek zorunda kalabileceğini de not etmek isteriz. Şayet bozulamanın dozu sonlu kalırsa, Ağustos sonu düzenlenecek ABD’nin Jackson Hole kasabasındaki merkez bankası liderlerinin katılacağı toplantıya dikkat etmekte yarar görüyoruz.
Her hafta Perşembe günü olduğu üzere, TCMB, para ve banka, ve menkul değer istatistiklerini yayımladı. Buna nazaran, 11 Haziran ile biten haftada parite/fiyat tesirinden arındırılmış sayılara nazaran gerçek şahısların döviz mevduatları (DTH) evvelki haftaya nazaran 0,1 milyar dolar azaldı. Bireyler cephesinde, son devirde değişiminin hayli sakinleştiğini görüyoruz.
Kelam konusu haftada, TCMB’nin brüt döviz rezervleri yaklaşık 2,1 milyar dolar artışla 51,7 milyar dolar oldu. Altın rezervleri ise, altın fiyatlarındaki düşüşün de tesiri ile yaklaşık 43,2 milyar dolar düzeyine geriledi. Toplam brüt döviz ve altın rezervleri 94,9 milyar dolar ile son 4 ayın en yüksek düzeyine geldi. Çin ile yapılan swap süreci de eklenince, bu sayı haliyle daha da artacak. Lakin, emanet döviz sayıları çıkarılınca, net rezervler önemli manada eksi!
Nato ve G7 tepelerine yönelik olarak sakin baş ile gelişmeleri ele aldığımızda, Çin’e karşı Batı bloğunun güç birliği içinde olduğunu, Rusya’ya karşı fine-tuning (ince ayar) yapıldığını, Biden’ın ise Nato’ya tartısını koyduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Erdoğan-Biden doruğundan ise, kangren olmuş hususlar tahlil bulamasa da, ileriye dönük cılız da olsa umutların yeşerdiğini sonucuna vardık. Nato için Türkiye’nin jeopolitik kıymeti kabul görürken, Türkiye’nin S-400 konusunda geri adım atmayıp, ileriye dönük de adım atmayacağını varsayımımıza paralel, her iki tarafın da sıcak gündemi şimdilik buz üzerine yatırdığını ve soğumaya terk ettiğini düşünüyoruz.
Afganistan başlığı üzerinden ise yeni bir sayfanın da açılabileceğini göz gerisi etmemek gerekiyor. Türkiye, NATO güçlerinin çekilmesinin akabinde Kabil’deki Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın güvenliğini üstlenmeye devam etme teklifinde bulunmuştu.
Biden devrinde, ABD-Türkiye ilgilerinin daha da kötüleşeceği kesin kararına hiçbir vakit katılmadığımızın altını bir sefer daha çizmek istiyoruz.
Biden-Putin ve ABD-AB doruklarını de yapan manada bağlantı kanallarının açık tutulması ile sonuçlandığını da göz gerisi etmemek gerekiyor. Biden’in da dediği üzere “America is back” (Amerika geri döndü). Trump devrinin uzlaşmaz ve doğuşçu siyasetleri yerine, yeni periyotta daha ölçülü bir siyasetin izlenebileceğini anlıyoruz.
İsrail cephesinde ise 12 yıl süren Netanyahu’nun başbakanlık devrinin bitmesi, birinci sefer Filistinli İsrail vatandaşlarının da temsil edileceği bir koalisyon devrinin başlayacak olmasını, sanki, Türkiye-İsrail bağlantılarına yeni bir ivme kazandırabilir mi?
Diplomatik gündem ekonomik gündem kadar ağır olunca, bültenimiz de bugün biraz uzun oldu. Haftanın son iş gününde, sabah saatlerinde, Asya piyasalarında Çin borsası hariç ölçülü bir hava görülüyor. Sert satışlar akabinde, ABD borsalarının da vadeli süreçlerinde hafif de olsa yükselişler görüyoruz.
Mali piyasaların gündeminde, bugün İngiltere’de açıklanacak perakende satışlar verisi takip edilebilir. Hazır İngiltere demişken, birinci sefer Hindistan’da görülen delta varyantının İngiltere’de panik yarattığını ve aşıları da muhafaza gücünün tartışıldığını not etmek gerekiyor. 3 Mayıs-7 Haziran ortasında hadise sayılarında %50 artış yaşanmış!
Türkiye cephesinde ise aşılama suratı rekor düzeylere yükselse de, yeni hadise sayıları 5bin düzeyinin altına bir türlü inmiyor!
Kaynak: iktisatbank.com