Türkiye nin en büyük sanayi şirketi Tüpraş birinci altı aylık faaliyet raporunu KAP a açıkladı Escort Bayan Buna nazaran şirketin kârı kelam konusu periyotta 11 5 milyar lira oldu Şirket bu yılın ikinci üç ayında 10 6 milyar lira beklenti 7 milyar lira net kâr yazdı Şirket Bayan escort yılın birinci üç ayında ise beklentilerin altında 1 03 milyar lira bir meblağ olan 895 milyon lira net periyot kârı elde etmişti Şirketin 2021 sonundaki net kârı 3 3 milyar Escort liraydı Tüpraş 2020 yılında ise 2 5 milyar lira ziyan açıklamıştı Şirketin 2019 daki net kârı 2018 e kıyasla yüzde 86 düşüşle 526 milyon lira olmuştu
FİYAT BALONU ETKİSİ
Yılın birinci altı ayında evvelki yılın tıpkı periyoduna kıyasla Tüpraş ın kârlılığındaki süratli artış dikkat çekti Artışın ise birkaç nedeni var Bunlardan en kıymetlisi geçen yıla nazaran petrol fiyatlarının en düşük ve en yüksek fiyatlar Ocak Haziran 2021 Ocak Haziran 2022 özelinde yüzde 52 55 üstte olması İkinci neden TL deki devalüasyon Dolar TL kuru da en düşük en yüksek fiyatlar özelinde yüzde 86 91 üstte Tüpraş ana girdisi olan ham petrolü dolar ile satın alıyor ancak lira ile satıyor Ancak fiyatlama girdiler üzerinden oluyor Hal bu türlü olunca lira bazındaki ham petrol maliyeti 2021 in birinci altı ayında 372 lira ile 591 lira ortasında değişirken 2022 in tıpkı periyodunda 1025 lira ile 1970 lira bandına çıkıyor Yani en yüksek ve en düşük fiyatlar özelinde yüzde 175 ile yüzde 233 lük bir fark
KAPASİTE SONA YAKIN
Bir de kelam konusu periyotta Tüpraş 2 1 milyon ton daha fazla ham petrol işlemiş Kapasite kullanımı da yüzde 77 8 den yüzde 92 3 e çıkmış 14 4 puan fark var Eser satışlarını 2 milyon ton daha artırmış Şirketin geçen yıl 75 milyar lira olan toplam varlıkları bu yıl 160 milyara çıkmış
Net satışları 53 5 milyardan 121 3 milyara yükselmiş Yüksek eser marjlarının katkısıyla birinci altı aylık devirde 14 9 milyar TL faaliyet kârı elde edilmiş
Şirket 2022 yılında 230 milyon dolarlık yatırım beklentisi de açıkladı Bugünkü dolar kurunu dikkate alırsak 4 1 milyar lira yapar Yani altı aylık net kârın yüzde 35 i kadar 2021 deki yatırım fiyatı da 152 milyon dolardı TÜİK in 8 98 TL lik ortalama kurunu dikkate alırsak 1 36 milyar lira eder Bu da 2021 net kârının yüzde 41 i eder
RAFİNERİ MARJI KATLANDI
Raporda yer alan bilgilere nazaran mayıs ayında 8 9 dolar varil olan Tüpraş ın net rafineri marjının petrol eserlerinde gözlemlenen arz kaynaklı sorunların 2022 yılı boyunca 12 süreceği varsayımıyla 13 14 dolar varil düzeylerine çıkabilir Geçen yılın birinci altı ayında ise bu marj 4 6 dolar varildi Demek ki Tüpraş ın net rafineri marjında katlanmış Bu marj artışında son aylarda Rusya dan indirimli alınan ham petrolün tesiri ne kadardır o şimdilik bir sır
DOLAR BAZINDAKİ SEYİR
Yukarıda dikkat ederseniz şirket bilançolarında yatırım meblağları genelde dolar bazında tabir edilirken bilançodaki başka kalemler lira bazında Bu manada şirketin net kârının 2017 2021 ve 2022 ilk yarı prestijiyle dolar bazındaki gelişime bakmak ham hususu direkt dövize bağlı olan bir firma için seyir manasında daha açıklayıcı olabilir Buna nazaran 2017 deki net kârının büyüklüğü 1 047 milyar dolar 3 8 milyar lira 2018 de 786 6 milyon dolar 3 71 milyar lira 2019 da 92 7 milyon dolar 526 milyon lira 2020 de 354 milyon dolar 2 5 milyar lira zarar 2021 de 370 milyon dolar 3 3 milyar lira ve 2022 birinci altı ay varsayımı 740 milyon dolar 11 5 milyar lira Yani Tüpraş ın lira bazında bu yılın birinci altı ayında görülen net kârı kalan altı ayda da eğilimler benzeri seyrederse 2017 deki milyar dolarlık düzeylerini yakalayabilir Öte yandan bunun beşte biri kadarlık bir fiyatı da yatırımlara harcayacağını unutmayalım
AKARYAKIT UCUZLATILMALIDIR
Tüpraş bu yıl enflasyonist tesirler petrol fiyatlarındaki gelişmeler argümana nazaran Rusya dan indirimli petrol tedariği üzere etkenler sayesinde dolar bazında 2017 deki net kâr seviyelerine yani Tüpraş büyüklüğünde bir sanayi kuruluşunun esasen hakkı olan düzeylere gelecek Ülkede Koç un işlettiği Tüpraş yanında bir de Socar ın işlettiği Petkim var Bu şirket yılın birinci yarısını geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 93 artışla 4 3 milyar lira tahmini 277 milyon dolar net kârla tamamladı Petkim in 2021 in tamındaki net kârı 5 5 milyar liraydı Bu şirketinde Tüpraş kadar olmasa da bu yıl net kârda süratli bir artış yakaladığı aşikar
Ancak daha evvel Aydınlık manşetinden duyurduğumuz üzere şu periyotta Türkiye de akaryakıt fiyatlarının aşağı çekilmesi sanayi kuruluşlarının net kârlarından daha değerli Ülkemizdeki petrol kanunu uyarınca rafineriler ham maddeyi ne kadara alırlarsa alsınlar İtalya daki fiyata nazaran rafineri çıkış fiyatı ile satıyorlar Bu kanun kararı bu kriz periyotlarına özel esnetilmeden petrol fiyatları 90 doların altına gelse ve TL ek paha kaybına uğramasa bile akaryakıt fiyatlarının 20 liranın altına düşmesi sıkıntı
DEVLET ÜRETİCİ OLARAK YER ALMALI
Hazine ve Maliye Bakanlığı şirketler çok kâr yazsın onlardan ek vergi alayım vatandaş fiyat ne olursa olsun zati aracına biniyor diye düşünmeden çarşı pazar fiyatlarının ulaştırma maliyetleri tesiriyle daha da üst itilmesini akaryakıtı ucuzlatarak önleyebilir
Yakın vakitte sohbet ettiğimiz petrol ve petrol eserleri piyasasında faaliyet gösteren bir iş beşerinin da söylediği üzere Devlet bu cins mecburî eserlerde piyasada üretici sıfatı ile de yer almalı Yalnızca düzenleyici ve denetleyici kurumlar bilhassa küreselde krizlerin yaşandığı bu türlü devirlerde kâfi olmuyor Nitekim de Türkiye nin kalkınması ve üretim ihtilali sürecinde temel sanayi girdilerinde hür piyasa düzeneği yerine kamucu üretim modelinin temel alınması gerekiyor
Yazarın müsaadesiyle Aydınlık tan yine yayınlanmıştır
MLP Sıhhat payında maksat fiyat TL66
PORTFÖYLERİN AŞİLVARİ VEFATI Kâr Başarısına Bitmeyen Açlık
AK Yatırım dan Garanti ve İş Bankası önerileri