Faiz, enflasyon, doların pahasındaki değişimler, merkez bankaları siyasetleri, fiziki alım satımlar ve jeopolitik gelişmeler, altın fiyatlarını etkileyen öncelikli parametreler. Altındaki getirinin iç ve dış piyasalarda enflasyonun altında kalması ise yatırımcıların yüzünü asıyor. Öte yandan dünya siyasetinde gerginliği arttıracak gelişmeler “güvenli liman” gereksinimini tekrar öne çıkarabilir.
Altın son yıllarda yatırımcısının yüzünü pek güldürebilmiş değil. 2011 yılı Eylül ayında altının ons fiyatı 1.921 düzeyini gördükten sonra sert bir düşüşle 2015 yılında 1.050 dolara kadar çekildi. 1.050-1.375 bandında 5 yıl yatay bir seyir izledi. Sonraki etapta 2020 ve 2022 yıllarında 2.075 doruğunu test etti ve son devirde tekrar düşüşle 1.650 dolar düzeylerine kadar çekildi. Şu an prestijiyle 2011 doruğunun yaklaşık yüzde 12 altında bulunuyor.
HANGİ FAKTÖRLER TESİRLİ OLDU?
Altının fiyatını belirleyen genel parametrelere bakacak olursak; faiz, enflasyon, ABD dolarının pahasındaki değişimler, merkez bankaları siyasetleri, fiziki alım satımlar (merkez bankaları) ve jeopolitik gelişmeleri saymak mümkün. Altın fiyatında son aylardaki düşüşte bilhassa faiz, enflasyon ve buna bağlı olarak merkez bankaları siyasetlerinin tesirli olduğu söylenebilir. Pandemiyle birlikte piyasaya verilen hatta merkez bankaları tarafından boca edilen likidite ve düşük faiz, altın fiyatını 1.400 dolar düzeylerinden 2.000 doların üzerine atarken öbür yandan enflasyon oranlarını da üst çekti.
Pandemi sonrası tedarik yollarındaki problemler bitmeden başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı ve Rusya’ya ambargo ile güç maliyetlerindeki yükseliş, global enflasyonda 40 yıllık rekorların tazelenmesine neden oldu. Bu kere başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere nakdî sıkılaşma ve faiz artırım atakları devreye girdi. Fed, mart ayında faiz artışı, haziran ayında ise varlık azaltımı yani bilanço küçültme sürecini uygulamaya koydu. Fed, öncü ve lokomotif olduğu için onu Avrupa ve öteki merkez bankaları izledi (TCMB, Çin, Japonya hariç).
ABD 10 yıllık bono faiz oranı ağustos ayından bu yana yüzde 2.50’den başlayan çıkışla yüzde 3.50 düzeyini geçti. Emsal formda Almanya 10 yıllık bono faiz oranı yüzde 0.70 düzeyinden yüzde 1.80 düzeyine ulaştı. Birebir periyotta altının ons fiyatı ise 1.800 dolardan 1.650 düzeylerine kadar geriledi. Fed ve Avrupa Merkez Bankası nakdî sıkılaşma ve faiz artırım siyaseti 2023 yılına sarkacak formda bir görünüme sahip. Bu açıdan altın fiyatlarında üst istikametli bir gelişme olması için bu istikametten çok da bir umut görülmüyor.
Altın fiyatlarını etkileyen başka faktörler içinde yakından izlenmesi gereken jeopolitik gelişmeler öne çıkıyor. Rusya-Ukrayna Savaşı şimdi sürüyor iken evvelki gün de Rusya Devlet Lideri Putin “kısmi seferberlik” ilan etmesiyle Batı’nın Rusya’yı yıkmak istediğini, Rusya’nın egemenliğini korumak için gereken tüm adımları atacağını, söylemesi epey değerli. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu Stratejik Bağlantı Koordinatörü John Kirby, Putin’in kısmi seferberlik ilanı ve gerektiğinde nükleer silahları kastederek ellerindeki tüm kabiliyetleri kullanmakta tereddüt etmeyeceğine yönelik açıklamasını ciddiye almalıyız dedi. Öteki yandan geçtiğimiz günlerde Çin-Tayvan gerginliği yakından izlenen gelişmeler ortasında. ABD Lideri Biden’ın Çin’in saldırması halinde ABD askerlerinin, Tayvan’ı savunacağına dair kelamları nedeniyle Çin Washington’ı protesto etti. Ayrıyeten, Azerbaycan-Ermenistan hudut çatışması, İran’daki protesto şovları üzere global ölçekte siyasetin gergin olduğu aşikar.
YAKINDAN İZLENİLMELİ
Dileriz olmaz lakin dünya siyasetinde gerginliği artıracak gelişmeler altının “güvenli liman” muhtaçlığını tekrar öne çıkarabilir. Bu da altın fiyatını üst çekecek bir gelişme olur. Bu istikamette altın fiyatında şimdi bir fiyatlama kelam konusu değil. Küresel ekonomiler yüksek enflasyon, resesyon beklentileri, artan borç sorunu üzere bir çok olumsuz gelişme ile boğuşurken, bir de siyasi ve jeopolitik gerginlik olağan ki hiç dilek edilmeyen bir durum. Bu etapta daha çok Fed faiz artırımı ve nakdî sıkılaşma siyasetleri altın ile ilgili fiyatlamalarda daha baskın. Lakin altının her vakit yakından izlenmesi gereken bir yatırım aracı olduğunu dikkate almakta fayda var.
İç piyasalarda altının gram/TL fiyatına bakıldığında kısa devirli düşüş hareketi görülüyor. Dış piyasalardaki ons/dolar fiyatındaki düşüş nedeniyle dolar/TL kurundaki yükseliş hareketi altının gram/TL fiyatının bu düzeylerde tutunmasının temel nedeni. Yatırımcı açısından yılbaşından bu yana altın fiyatlarının performansına bakacak olursak; iç piyasada gram/TL fiyat artışı yüzde 26, dış piyasalarda (ons/dolar) yüzde (eksi) 8.75 üzere getiriler kelam konusu.
ALTINDA (ONS/DOLAR); DÜŞÜŞ TRENDİ SÜRÜYOR
Altında (ons/dolar) düşüş trendi devam ediyor. Uzun devir yatay trend takviyesinin altına salınım görülmeye başlandı. Birinci dayanaklar 1.630-1.610 ve 1.580-1.500 düzeylerinde görülürken mümkün reaksiyon alım denemelerinde birinci dirençler 1.690 ve 1.735-1.800 noktalarında görülüyor. Dayanak düzeylerinde reaksiyon alım denemeleri görülse de satış baskısı korunuyor.
ALTIN (GRAM/TL); ÇIKIŞ DENEMESİ ZAYIF KALDI
Altın (gram/TL) fiyatında çıkış denemeleri güç kazanamadı ve direnç düzeylerinde satışla karşılaştı. Düşüş eğilimi sürüyor. Birinci dayanaklar 965 ve 946 düzeylerinde görülüyor. Sonraki takviye ise 885 düzeyinde. Üst taraflı hareketlenmelerde birinci direnç 1.000 düzeyinde bulunuyor. Bu noktanın geçilmesi durumunda 1.040 ve 1.058 sonraki direnç düzeyleri. Dayanak noktalarında reaksiyon alımları beklenebilir. Lakin, mümkün reaksiyon yükselişlerinin direnç noktalarında satışla karşılama mümkünlüğü yüksek.
ANALİZ: Dünya borsaları kaygıdan titriyor, ayı pazarı başladı
TL Kredi ve Mevduat Faizleri Azaldı…
BofA: Yatırımcılar 2008 krizinden bu yana birinci sefer bu kadar sert formda nakite dönüyor