Türkiye işgücü piyasasında Ocak ayından Şubat ayına değerli değişiklikler kaydedilmiştir. Genel işsizlik oranı bir ayda yüzde 12,7’den yüzde 13,4’e 0,7 yüzde puan yükselmiştir.
Mevsim tesirlerinden arındırılmış aylık datalara nazaran Şubat 2021’de Ocak 2021 ile kıyaslandığında, istihdam edilenlerin sayısı 22 bin azalarak 27 milyon 477 bin kişi olarak kaydedilmiş, işgücü ise 226 bin artarak 31 milyon 712 bine yükselmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Bu gelişmelerin sonucunda 2021 Şubat ayında işsiz sayısı 250 bin kişi artmış, işsizlik oranı da yüzde 0,7 puan artarak yüzde 13,4’e yükselmiştir.
TÜİK’in 10 Mart’tan itibaren aylık bilgiler yayınladığını hatırlatalım. Aylık bilgilerin bir evvelki seriye kıyasla daha keskin hareketler göstermesi beklenebilir. Yeniden de bu boyutta bir artışın yeni seride dahi çok ender olduğunu belirtmekte yarar görüyoruz.
Şubat’ta işsizlikte görülen bu sıçramanın ardında hem işgücündeki kuvvetli artışın hem de istihdamdaki hudutlu kaybın olduğunu anlaşılmaktadır.
Bu ay işgücü piyasasının dışına çıkmış fakat tekrar de işgücüne yakın duran şahısların bir kısmının iş aramaya başladığı görülmektedir. Bu durum daha geniş kapsamlı alternatif işsizlik oranlarının gerilemesinden de anlaşılabilir.
İşgücüne iştirakin hem bayanlarda hem erkeklerde arttığı görülmektedir. Fakat bayanlardaki artış daha yüksektir. Öbür taraftan bilhassa endüstride istihdam kayıpları gözlemlenmektedir.
Sanayi istihdamı bir ayda 166 bin kişi gerilemiştir. İnşaat ve hizmetler bölümlerindeki istihdam artışlarının bu kaybı tam olarak karşılamadığı söylenebilir. Toplamda Şubat ayında istihdam 22 bin kişi azalmıştır.
Net istihdam kayıplarının erkekler ortasında ağırlaştığı görülmektedir. Tekrar de bayan işgücündeki kuvvetli artış sebebiyle bayan işsizlik oranları erkek işsizlik oranlarından süratli artmış, işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkı genişlemiştir.
Alternatif işsizlik oranlarındaki gelişmeler
Alternatif işsizlik oranları, işgücü arzından gereğince faydalanılamayan çalışan (zamana bağlı eksik istihdam) ya da işgücü dışına çıkmış ancak aslında çalışmak isteyen ve çalışmaya hazır şahısları (potansiyel işgücü) de içermektedir.
Genel işsizlik oranı Ocak’tan Şubat’a yüzde 12,7’den 13,4’e yükselirken üç alternatif işsizlik oranlarının tamamında azalış görülmektedir. Mevsim tesirlerinden arındırılmış bilgilere nazaran “Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı” Ocak ayından Şubat ayına 0,3 yüzde puan gerileyerek yüzde 20,1’den yüzde 19,8 düzeyine düşerken, “Potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı” 0,4 yüzde azalarak yüzde 22,9’dan yüzde 22,5’e gerilemiştir. Bu iki alternatif işsizlik oranın bileşiminden oluşan “Atıl işgücü oranı” ise yüzde 29,5’den yüzde 28,3’e gerileyerek 1,2 yüzde puan düşmüştür.
Potansiyel işgücündeki azalış bu olguyu teyit etmektedir. Potansiyel işgücü Ocak’tan Şubat’a 441 bin azalmıştır. Hasebiyle varsayım edilebileceği üzere “Potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı” olarak isimlendirilen alternatif işsizlik oranı Ocak’tan Şubat’a yüzde 22,9’dan yüzde 22,5’e gerilemiştir.
Azalan çalışma saatlerindeki değişimler dikkate alınarak hesaplanan öteki alternatif işsizlik oranı (“zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı”) Aralık’tan Ocak’a yüzde 17,9’dan 20,1’e yükselmiş, Şubat’ta ise 19,8’e gerilemiştir. Bu iki alternatif işsizlik oranının bileşiminden oluşan işsizlik oranı ise (“atıl işgücü oranı”) Ekim’den bu yana süregelen artışlarını bilakis çevirmiş ve yüzde 28,3’e gerilemiştir.
BETAM