Köşemde 3 Mayıs 2021’de “Çeklerin ödenmesi kimler için durduruldu?” başlıklı yazımı okumuştunuz.
Devletin vatandaştan olan alacakları ile ilgili rastgele bir erteleme yapılmaz iken, Meclis’te son dakikada özel hukuk bağına müdahale edilerek, çek alacaklılarının çek bedellerini tahsil etmesi, çekin bankaya ibrazı yasaklanarak engellendi. 7813 sayılı Kanun’un 15. hususu ile yapılan düzenlemeyle; Covid19 salgın hastalığıyla çaba kapsamında ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar dikkate alınarak, hak kayıplarının önlenmesi emeliyle çek ibrazına yasak getirildi.
Kanunun Resmî Gazete’de yayımı ile birlikte 30 Nisan 2021 sabahı güne başlayan piyasalarda dayanılmaz bir panik başladı.
Yapılan büyük kusur fark edildi fakat artık iş işten geçmişti. Ticaret Bakanlığı evvel bir basın açıklaması yaptı, sonra da yinelenmiş sayılı Resmî Gazete’de bir genel bildiri yayımladı. Kanuna büsbütün alışılmamış kararlar içeren ve kanun ile yapılan düzenlemeyi genel bildiri ile düzeltmeye (!) çalışan genel bildirimde, “Çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunması kaydıyla, çek bedelinin ödenmesi gerekmektedir” düzenlemesi yapıldı.
Yapılan bildirim düzenlemesinin kanun ortada iken hiçbir manasının olmadığını, normlar hiyerarşisine karşıt bir durum olduğunu, bu konunun yasa ile tekrar düzeltilmesi gerektiğini tabir ederek yazımda iktidara birçok soru sormuştum.
ÇEKTE YANLIŞTAN DÖNÜLÜYOR LAKİN ÇOK GEÇ
İktidar, sigortacılık ile öbür kimi alanlara ait kanunlarda ve bir kanun kararında kararnamede değişiklik yapılmasına dair kanun teklifini 10 Mayıs 2021’de Meclis’e sundu.
Kanun teklifinde kaos yaratan düzenlemeye ait tahlil aşağıdaki formda bulunmuş (!)
1) İbraz mühletinin son günü 30/4/2021 ila 31/5/2021 (bu tarihler dahil) tarihleri ortasına isabet eden yahut ibraz mühleti bu tarihler ortasında başlayan çeklerin ibraz mühleti 31/2021 (bu tarih dahil) tarihine kadar durur. Bu çeklerin belirtilen tarihler ortasında ibraz edilmesi ve çek karşılığının büsbütün bulunması halinde ödeme yapılır, çek karşılığının bulunmaması yahut kısmen bulunması halinde ise “karşılıksızdır” süreci yapılmaz. Belirtilen tarihler ortasında ibraz edilmeyen yahut ibraz edildiği halde “karşılıksızdır” süreci yapılmayan çekler 1/6/2021 tarihine itibaren kalan ibraz müddetleri içinde ibraz edilebilir.
2) Bu fıkrayı ihdas eden kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel birinci fıkranın (a) bendi kapsamındaki çekler bakımından yapılan ibraz, ödeme ve başka süreçler sebebiyle ilgililerin türel, idari, mali ve cezai sorumluluğu doğmaz.
Üstteki düzenleme, kanun Resmi Gazete’de yayımlandığında yürürlüğe girecek.
SIKINTILARI ÇÖZEMEDİĞİNİZE İKNA OLDUK,GÖLGE ETMEYİN
Ülkenin hiçbir problemini çözeme, birilerine tatlı gözükmek için piyasaya müdahale et. Piyasanın tokatını ye. Bilmediğinizi mevzulara son dakikada müdahale edip, piyasada nakit akışını durdurdunuz. Şirketler tahsilat yapamayınca; bankalara olan kredi borçlarını, tedarikçilerine olan borçlarını ve tam bayram öncesine denk gelen işçi maaşlarını da ödeyemediler.
Piyasanın basireti, çeklerin %60’nın çeşitli formüllerle, bu garabet yasaya karşın ödenmesini sağladı.
Meclis kapalı, 17 Mayıs‘ta açılacak. bu yasa teklifi evvel komitede sonra Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilecek ve Cumhurbaşkanı’nın onayından sonra Resmi Gazete’de yayımlanacak. Bu en erken 24 Mayıs’ta olabilir diye kestirim ediyorum.
Çeklerle ilgili ibraz yasağı 1 Haziran ‘da kalkıyor. Siz müddetin bitimine 1 hafta kala düzeltme yapıyorsunuz. El-insaf.
Muharririn SÖZCÜ’de yayınlanan makalesinden alıntıdır, linki burada
Problem İktisat: Sistem daima kriz üretiyor: Çek krizi & içki yasağı bilmecesi | Güldem Atabay
Erol Taşdelen Yazdı: Bankacılıkta ’30 Nisan Çek Vakası’, o gün neler yaşandı?
Pazar yerleri genelgesi, eserlerini çöpe atmak zorunda kalan çiftçiyi rahatlatır mı?