Üniversite yerleştirme sonuçlarının aşikâr olmasının akabinde emlak piyasasında meydana gelen hareketlenme, zati problemli olan konut sahibi ve kiracı meselelerini daha da derinleştirdi. Adalet Bakanlığı’nın kiracı ve mesken sahibi ortasındaki problemleri zarurî arabulucuya taşıyacağı bir yönetmelik tasarısını hazırladığı öne sürüldü.
Adalet Bakanlığı’nın bir müddettir hususla ilgili teknik çalışmasını sürdürdüğü kaydedilirken, TBMM’nin açılacağı ekim ayında mesken sahibi-kiracı ortasındaki sorunların dava öncesi zarurî arabulucuya gönderilmesi de hazırlanan yasal düzenleme kapsamında. Bakanlığın Ekim ayında açılacak Meclis’e bu düzenlemeyi sunması bekleniyor.
Bakanlığın istatistiklerine nazaran arabuluculukta ortalama muahede oranı yüzde 50’nin üzerinde. En yüksek oran yüzde 57 ile işçi-işveren uyuşmazlıklarında yaşanırken, ticari uyuşmazlıkların yüzde 52’si arabuluculuk ile çözülüyor.
Dünya’dan Hüseyin Gökçe’nin haberine göre kiracı da mesken sahibi de enflasyon mağduru Türkiye’de son 1 yıldır hem konut fiyatlarında hem de kiralarda yaşanan astronomik artışlar, konut sahipleriyle kiracıları karşı karşıya getirirken, üç haneye yaklaşan enflasyon ise uyuşmazlığın boyutunun daha da artmasına yol açtı.
Sözleşme gereği kira artış oranlarının enflasyona endeksli olması ise kirasını ödemekte zahmet çeken kiracı sayısında artışa yol açtı.
Tartışmalar sürerken, bu kere kanunda değişiklik yapılarak 1 yıl müddetle, yani 2023 yılı temmuz ayında kadar mukavelede hangi oran yazarsa yazsın kira artışlarına yüzde 25’lik üst hudut getirildi. Lakin bu durum birçok konut sahibinin çeşitli mazeretlerle mevcut kiracılarını çıkarma yoluna başvurmasını sağladı.
Arabuluculuk Heyet Üyesi ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulkerim Yıldırım, arabuluculuğun birçok ülkede olduğu üzere Türkiye’de de her geçen gün daha ehemmiyet kazandığını bildirdi.
Yıldırım mevzuata 2012 yılında giren arabuluculuğu, “Tarafların tahlil üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde tahlil önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin iştirakiyle ve ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık tahlil yöntemi” olarak tanımladı.
Arabuluculukta ülkü olanın, süreci tarafların kendi iradeleriyle başlatması olduğuna değinen Yıldırım, mahkemelerin iş yükünün azaltılması hedefiyle 2018’de iş davalarında arabuluculuğun zarurî hale geldiğini hatırlattı.
Arabuluculuğa müracaatın mecburî olmakla birlikte, sürecin devam etmesi konusunda hürlük bulunduğuna değinen Abdulkerim Yıldırım, kira uyuşmazlıklarında da arabuluculuğa müracaat zorunluluğunun getirilmesinin faydalı olacağını bildirdi.
Kira bedelinin tespiti, bedelin ödenmesinde temerrüde düşülmesi durumunda ortaya çıkan tüzel problemler, kira mukavelesinin feshi ve tahliye bahisleri uyuşmazlık alanları olarak öne çıktığını belirten Yıldırım, bu alanda yargılamanın çok uzun vakit alabildiğine dikkat çekerken, bunun da toplumsal barışa ziyan verebileceği değerlendirmesinde bulundu.
Her iki tarafın da ticari işletme olduğu durumlarda arabuluculuğun hala zarurî olduğu bilgisini veren Yıldırım, “Arabuluculuğun en kıymetli yararı sistemin süratli, faal, ekonomik ve her iki tarafın da şad olacağı bir tahlil üzerinde uzlaşıyla sonuçlanabilmesidir. Hakikaten de zarurî arabuluculuk olarak da tabir edilen dava kuralı arabuluculukta muahede oranları hiç de azımsanmayacak ölçüdedir” dedi.
Mevcut mevzuata nazaran arabulucuların başvuruyu 3 haftada sonuçlandırdığını ve en fazla 1 hafta mühlet uzatımı yapılabildiğini kaydeden Abdulkerim Yıldırım, “Kira uyuşmazlıklarında da farklı bir düzenlemeye gidilmezse bu müddetler geçerli olacaktır. Böylelikle uyuşmazlık çok kısa bir müddet içerinde tahlile kavuşmuş, adalete erişim süratli bir halde hayata geçmiş olacaktır” diye konuştu.
Bakanlık istatistiklerine nazaran arabuluculukta ortalama mutabakat oranı yüzde 50’nin üzerinde. En yüksek oran yüzde 57 ile işçi-işveren uyuşmazlıklarında yaşanırken, ticari uyuşmazlıkların yüzde 52’si arabuluculuk ile çözülüyor. Son olarak mecburî arabuluculuğa dahil edilen tüketici uyuşmazlıklarında ise tahlil oranı yüzde 50 düzeyinde.
karar.com
