IPSOS, 29 ülkede “2023 Eylül Tüketici İnanç Endeksi, Dünyanın Endişeleri” araştırmaları gerçekleştirdi. İştirakçilere, “Türkiye’nin en değerli sorunu nedir? Tüketici itimat endeksi ne durumda? Dünyanın kaygıları neler? Toplumların yaşadıkları ülkelerde birinci üç sıraya yerleştirdikleri en çok tasa duydukları mevzular neler? Türkiye’nin iktisadından memnuniyeti ne durumdadır? Beklentiler ne tarafta? Döviz kuru beklentileri nasıl? Enflasyona yönelik beklentiler ne durumda? İşsizlik ile ilgili beklentiler de durum ne? Ferdî harcamalara yönelik beklentiler ne?” soruları yöneltildi.
29 ülkede yapılan araştırmada itimat endeksi sıralamasında sondan üç ülke; Türkiye 32,0, Arjantin 33,1 ve Macaristan 35,1 oldu.
Araştırmada Türkiye’nin en değerli sorunu olarak “ekonomi” gelirken bunu “göçmen” karşılığı takip etti.
“Ülkenizde sizin en çok tasa durduğunuz 3 konu ne?” sorusuna verilen cevaplar sırasıyla; “Enflasyon”, suç”, “yoksulluk ve toplumsal eşitsizlik”, “işsizlik”, “finansal/siyasi yolsuzluk” oldu.
Türkiye iktisadından memnuniyet anketinde de eylül 2023 itibariyle “kötü” diyenlerin oranı yüzde 78 oldu. “Ne yeterli ne kötü” diyenler ise yüzde 15.
Döviz kurunda da iştirakçilerin yüzde 67’si “artacağı”, yüzde 13’ü “düşeceği” beklentisi içinde.
Enflasyona yönelik beklenti ise şöyle: Yüzde 75 “çok artacak; yüzde 11 epeyce azalacak”, yüzde 14 birebir kalacak.”
Ipsos Türkiye CEO’su Sidar Gedik bilgilerle ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“Takip ettiğimiz ekonomik göstergelerin kimilerindeki değişimlerin yeni bir trend başlangıcı olmadığını eylül sonuçları ile görmüş olduk. Örneğin Ipsos’un Dünya’nın Kaygıları Araştırması’na katılanların enflasyona dair tasa düzeyi Ağustos’ta 1 puan gerilemişti, lakin Eylül’de yine 1 puanlık yükseliş gördük. Küresel kaygılar ortasında birinci sırada olan enflasyon sanki bu pozisyonundan uzaklaşmaya başlamış olabilir mi sorumuzun yanıtını da almış olduk. Enflasyon birçok ülkenin en büyük tasası olmaya devam ediyor. Enflasyona dair en yüksek tasa düzeyi Arjantin’de, ülkemiz ise bu mevzuda dördüncü sırada yer alıyor.
Ipsos’un 29 ülkede ölçtüğü tüketici inancı sıralamasında Türkiye Ağustos’ta en son sıraya düşmüştü, eylülü de maalesef en son sırada kapattık. 29 ülke ortalaması 47,6 iken bizim tüketici itimadı endeks kıymetimiz 32 oldu. Düşük endeks bedelini TÜİK ölçümünde de görmeye devam ediyoruz. Şimdi ısınma ve güç masraflarının hane bütçelerini zorlamaya başlamadığı aylardayız. Bu şartlarda da ülkenin en kıymetli sorunu olarak iktisat lisana getiriliyor, enflasyonun yükselmeye devam ettiği şu devirde bunun kış aylarında daha da ağır hissedilen bir sorun olması şaşırtan olmaz.
Ülke iktisadından mutlu olanların oranı yüzde 4 düzeyinde, yani neredeyse hiç kimse mutlu değil. Döviz kurunun seyrine, işsizlik oranın akıbetine dair beklentiler olumsuz olmaya devam ediyor. Ömür standardındaki gerilemeye, şahsî harcamaların artacağına dair negatif beklentilerde bir taban noktayı görmüş olabiliriz. Lakin başka tespitlerin de ışığında bu taban noktanın artık olumluya gerçek bir dönüş manasına geldiğini düşünmüyorum. Bundan çok artık gidilecek daha da makus bir düzeyin zorluğundan ileri geldiği fikrindeyim. Bir mühlet daha ufak iniş çıkışlar ile bu taban düzeylerde kalmaya devam edeceğiz üzere görünüyor.
T24