Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide datalarına nazaran, birinci çeyrek sonunda Türkiye’nin özgür bölgeler dâhil toplam makine ihracatı yüzde 12,8 artarak 6,9 milyar dolar oldu. Birinci çeyrekte Rusya ve Ukrayna’ya makine ihracatının geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran 440 milyon dolar artışla 676 milyon dolar olarak gerçekleştiğini belirten Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu, “Rusya’ya ölçü olarak daha fazla makine göndermekle kalmıyoruz, geçtiğimiz yıla nazaran KG başına ihracat gelirimizi de 1,5 katına çıkarmış bulunuyoruz. Öteki yandan AB ve ABD’deki gelişmelerin, on yıldan beri odağımızda olan bu ülkeye ihracatımız üzerinde aksi tesirleri olacağı da bellidir” dedi.
Türkiye’nin makine ihracatı yılın birinci çeyreği sonunda geçtiğimiz yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 12,8 artarak 6,9 milyar dolar oldu. En fazla makine ihracatının 847 milyon dolar ile Almanya’ya yapıldığı bu periyotta, bölüm yüzde 230 artış sağladığı Rusya pazarında 561 milyon dolara ulaştı. Evvelki yıllarda ihracat büyüklüğü olarak alt sıralarda yer alan Ukrayna pazarında da yüzde 92 artış sağladıklarına dikkat çeken Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu, Ukrayna’nın kısa müddet içinde birinci 10’a girmesini beklediklerini belirterek şunları söyledi:
“AB ve ABD’deki sıkı para siyasetlerine bağlı olarak yavaşlayan yatırım ortamının tesiriyle yılın birinci kısmında, toplam makine ihracatımızda kayda bedel bir ihracat artışı olmayacağını öngörüyorduk fakat hem Rusya hem de Ukrayna’dan gelen ağır talep iddialarımızı aştı. Birinci çeyrekte bu iki ülkeye ihracatımız, geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran 440 milyon dolar artışla 676 milyon dolar olarak gerçekleşti. Rusya’ya ölçü olarak daha fazla makine göndermekle kalmıyoruz, geçtiğimiz yıla nazaran KG başına ihracat gelirimizi de 1,5 katına çıkarmış bulunuyoruz.”
“On yıldan beri odağımızda olan Rusya pazarı riske giriyor”
Türkiye’nin Makinecileri olarak Kırım’ın ilhakından itibaren ağır faaliyet göstermekte oldukları Rusya ile sektörel münasebetlerde gelinen düzeyin makine ihracatçılarını rahatlattığını ama bu devrin yeni gelişmelere de açık olduğunu belirten Karavelioğlu şunları söz etti:
“NATO ülkeleri ile Rusya ortasındaki tansiyona bağlı olarak, ABD’nin ekonomik yaptırımlar konusundaki talep ve baskısı artıyor. Bununla birlikte, Avrupa ülkeleri de Rusya’ya gerçekleştirilen dolaylı ihracatı daha fazla denetim altına almaya çalışıyor. Danimarka’nın başlattığı dış ticaret denetim düzeneklerinin, yani üçüncü ülkeler vasıtasıyla eserlerin Rusya bölgesine ihracatının AB genelinde yaygınlaşması mümkündür. Bankacılık sisteminde artan sıkıntılar ve giderek genişleyen yasaklı makineler listesi Rusya’yı ve en değerli tedarikçilerinden biri haline gelen Türkiye’yi zorlar mahiyette. İki istikametli bu gelişmenin, on yıldan beri odağımızda olan bu ülkeye ihracatımız üzerinde olumsuz tesirleri olacağı aşikardır.”
Tüm tesirlerin sonucunda Avrupa pazarının Türkiye için ehemmiyetini birinci çeyreğe nazaran daha da artıracağı bu devirde, yurtdışı ekonomik bilgilerini kıymetlendiren Karavelioğlu şunları belirtti:
“Avrupa’da resesyon beklentileri yerini hudutlu da olsa büyüme ihtimaline bırakırken, bölgenin ithalatında şu ana kadar bir yavaşlama olmaması ihracat potansiyelimizi koruduğumuzu gösteriyor. Bölgede global çapta teknolojik liderlik ve egemenlik oluşturabilmek için bir dizi siyaset hummalı bir halde uygulamaya geçiriliyor. Lakin Tedarik Yasası ve yeşil-dijital direktiflerle donatılmış pürüzler de bizleri bekliyor. Bu nedenle ihracatçı işletmelerimiz, başta Sürdürülebilirlik Reytingi olmak üzere birçok alanda acil tedbirler almak, AB piyasalarına uyumlu norm ve sertifikalarda geç kalmamak zorunda.”
“Ucuz ithalatın yararı tüketiciye ulaşmıyor”
Karavelioğlu, sürdürülebilirlik odaklı yeni kriterlerin yanında rekabetçi fiyat siyasetinin da temel belirleyen olarak ihracatı etkileyen ana ögelerin başında geldiğine dikkat çekerek, “Teknoloji düzeyimiz ne kadar güzel olursa olsun, müşterilerimizi ikna edecek fiyat teklifleri vermek zorundayız. Bunu yaparken de bilanço kalitemizi koruyabilmek durumundayız. Fakat kurdaki duraklamanın bir sonucu olarak Türk Lirası’ndaki çok pahalanma, yabancı para cinsinden elde edilen gelirlerin yurt içi maliyetler karşısında yetersiz kalmasına neden oldu” dedi.
Enflasyon kurun önünde seyrettiği surece ithalat ucuz kalacağından, katma bedel oranı yüksek bölümlerin yerli olmanın bedelini ödemeye devam edeceği vurgusunu yapan Karavelioğlu şunları söyledi:
“Bu durum ister istemez üretimden ticarete dönmeyi getirecek. Ölçeklerini korumak mecburiyetinde olan imalatçılar dış pazarı kaybetmemek üzere iç pazardan besleniyor; ikili fiyat uygulamalarına dair şikayetler de bunu gösteriyor. Bu kısır döngü bir yandan enflasyonu körüklerken bir yandan da damping konusu oluşturuyor. İç pazarda mecburen yükselen fiyatlarla büyük marjlar sağlayan ithalatçılar, çok süremeyeceği muhakkak olan bu fırsatı daha fazla mal getirerek değerlendiriyorlar. Sonuçta ucuz ithalatın tesirleri istenilen oranda piyasalara yansımıyor.”
“Alabildiğine artan ithalat, teknoloji geliştirmeye de mahzur olur”
KOBİ tabanlı sanayiinin büyük ölçüde öz kaynağa dayalı çevik, esnek ve istikrarlı yapısının getirdiği adaptasyon kabiliyetinin yerli imalatçıları öne çıkarması gerektiği bir devirde, artan makina ithalatı ile karşı karşıya kaldıklarını belirten Karavelioğlu kelamlarını şöyle tamamladı:
“Geçen yılı 26 milyar dolar makine ihracatı, 38 milyar dolar makine ithalatıyla kapattık; her ikisi de yüzde 11 kadar arttı ve açığımız 12 milyar dolara yükseldi. Cari açığın en değerli kalemlerinden birine işaret eden bu tablo, yılın birinci 2 ayında yüzde 23,4 artan ithalatla yeterlice bozuldu. Üretim yeteneklerimiz ve tekno-ekonomik kapasitelerimiz şimdi tehlikeye girmiş değil lakin alabildiğine artan ithalatın teknoloji geliştirmenin önünde bir mani olduğunu unutmamalıyız. Makine bölümünde yüzde 70’in altına gerileyen ihracatın ithalatı karşılama oranını, nihayet kurların kıpırdamasına müsaade eder hale geldiği anlaşılan adımlarla tekrar yüzde 80’e yaklaştıracağımıza inanıyorum.”
foreks.com