Türk mali piyasalarının seyri son günlerde maalesef tekrar bozuldu. Pazartesi günü Kabine toplantısı akabinde beklenen Enflasyona Endeksli Tahvil (EET) açıklamasının gelmemesi, bu tarafta kümelenen beklentiler ile 15,75 düzeyine kadar gerileyen USDTRY kurunu dün 16,40 düzeyine kadar itti.
USDTRY cephesine, 14,67 düzeyinden başlayan teknik ve üst istikametli hareketi bültenimize birinci taşıdığımız Nisan ayında, 14,95 düzeyini geçilmesi ile üst taraflı hareketin ivme kazanacağı, bu türlü bir durumda teknik mânâda 16,20 ve 16,48 düzeylerinin maksat alanında olacağını paylaşmıştık. Dün tm amaç düzeylerimize ulaştığımız rahatlıkla söyleyebiliriz.
Enflasyona endeksli tahvilin kendi başına bütün problemlere deva olacağını yahut çözeceğini beklemesek de, belirli ki yatırımcılar ortasında bir ölçü da olsun beklenip, fiyatlanmış. Takdir edersiniz ki, ultar negatif gerçek faizle karşı karşıya kalan kişisel yatırımcıyı koruyacak bir eser olsa da, son 5 ayın en yüksek düzeyine tırmanan USDTRY kurunu, daha doğrusu eriyen TL’ye, para siyaseti çerçevesinin olağana dönmesi dışında hiçbir şeyin yardımcı olamayacağını düşünüyoruz.
Türkiye’nin bir an evvel ortodox para siyasetine dönerek ultra negatif gerçek faiz siyasetinden 180 derece dönüş yapması gerekiyor. Unutmamak gerekiyor ki, kurun üste gitmesi, son datalar ile 849 milyar TL büyüklüğüne ulaşan KKM stokunun devlete maliyetini de süratle tırmandırıyor. Biraz daha somutlaştırmak gerekirse, KKM’nin büyüklüğü kabaca 55 – 60 milyar dolar olduğu düşünülürse, kurun son 10 günde 15,40’dan 16,40’a geldiği bir ortamda, devlet hazinesine maliyeti de yeniden son 10 günde 55 – 60 milyar TL arttı! (bütçeye ek bir yük). Yapılan hesaplamalar, KKM’nin potansiyel maliyetinin 135 milyar TL’ye yükseldiğine işaret ediyor!
Öte yandan, kurun yükselmeye devam etmesi, enflasyonun ateşini körüklemeye devam ettiği de göz arkası edilmemelidir. Türkiye iktisadı adım adım 3 haneli enflasyona gerçek ilerlerken, siyaset bu istikamette devam ettiği surece, kur üzerinde üst taraflı baskının da devam edeceğini düşünüyoruz. En kolay hali ile fasit bir enflasyon, devalüasyon sarmalı… CDS risk priminin 5 yıl vadede 735 baz puan ile son 14 yılın yeni en yüksek düzeyine geldiğinin altını çizmiş olalım.
Sizlerle sıhhat meselelerim nedeniyle birlikte olamadığımız 2 günlük müddette, kısa vadeli dış borç istatistiklerini ile beyaz eşya satışları dikkatimizden kaçmadı. TCMB’nin brüt döviz rezervler 101,9 milyar dolar düzeyinde lakin vadesine 1 yıldan daha kısa müddet kalan dış borç stoku 181,4 milyar dolar düzeyine yükseldi. Borcun kompozisyonunda aslan hissesi 115 milyar dolar ile özel bölümde görünüyor. Öte yandan, iç talebin değerli bir göstergesi olan beyaz eşya satışları, Nisan ayında geçen yılın birebir ayına nazaran %22 azaldı. Türkiye iktisadına yönelik yavaşlama sinyallerine, satın alma gücündeki keskin erozyon nedeniyle bir data daha eklenmiş oldu.
Biraz da yurtdışına bakalım. Son günlerde Avrupa’dan optimist, ABD’den ise beklentileri karşılayamayan bilgilerin gelmesi, EURUSD paritesi üzerinde tesirli oluyor. Avrupa’da açıklanan büyümenin öncü göstergesi olan PMI dataları, piyasaların kâbusu hâline gelen resesyon kaygısından uzak bir tablo çizmesine karşın, ABD’de yeni konut satışları Nisan ayında son iki yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Konut piyasasının ivme kaybetmesi ve datanın 750bin olan beklentinin oldukça altında 591bin olarak gerçekleşmesi (pandemi periyodundan bu yana en düşük düzey) FED’in sıkılaştırıcı para siyasetinin ekonomik faaliyet üzerinde olumsuz tesirini su yüzüne çıkardı. PMI bilgileri ABD’de beklentiyi karşılayamayınca, enflasyonu yenmek için gerektiği kadar faiz artırımına gideceğim diyen FED’in bundan sonra nasıl bir yol izleyeceğine dair soru işaretlerini de artırdı.
ABD tarafından gelen zayıf dataların piyasaları rahatsız etmesiyle yatırımcıların inançlı liman olarak görülen varlıklara yöneldiğini de not etmek gerekiyor. ABD’nin 10 yıllık hazine tahvil getirisi %2,70 ile son bir ayın, dolar endeksi (DXY) de emsal bir formda 102 düzeyinin altını test ederek son 1 ayın en düşük düzeyine gerilerken, EURUSD paritesi 1,07 düzeyine yükseldi. Öbür bir taraftan, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Lideri Lagarde, sonbaharda negatif faizden çıkılacağı istikametinde açıklamasının da EUR üzerinde olumlu bir tesir doğurduğunu düşünüyoruz.
Piyasalar ECB’den den 2022 yılında 100 baz puan faiz artırım beklentisine girmiş durumda (FED’den ise 175 baz puan). EUR tarafında yükseliş eğiliminin ne kadar kalıcı olacağı konusunda ikna olmasak da, dolar için de -açıklanan zayıf datalar nedeniyle- piyasanın eskisi kadar ‘şahin’ olmadığını düşünüyoruz! Gerek savaş, gerekse de enflasyon dehşetleri nedeniyle doların kuvvetli seyri bir süre daha devam edebilir. EUR ve GBP’de manalı geri çekilmeleri kademeli alım fırsatı olarak görmeye devam ediyoruz.
Dolar getirisi ile karşıt korelasyona sahip değerli madenler son günlerde ön plana çıkardığımız kritik düzeylerde salınmaya devam ediyor. Haftalık grafiklerde, gümüş için kabaca 21,85 – 22 dolar, altın için ise 1,855 dolar düzeyleri kritik. Her iki emtiada da, yükselişten kelam edebilmek ismine, kritik düzeylerin üzerinde kapanış görmemiz gerekiyor. Bu bağlamda yarının kapanış düzeyleri yol gösterici olacaktır. Gümüş bu sabah 21,85 düzeyinde tutunmaya çalışırken, altın 1,850 dolar ile kritik eşiğini kıyısında süreç görüyor.
Ukrayna krizi öncesinde 75 düzeylerinde olan USDRUB paritesi, savaş akabinde 150 düzeylerine kadar yükselmesi sonrası dün sabah 50 seviyesinin tabanlarına kadar kıymet kazandığını (cari fazla) gördük. Ruble’deki sert pahalanma karşısında Rusya Merkez Bankası bugün inanılmaz bir faiz toplantısı yapma kararı aldı. Hatırlanacağı üzere, savaş akabinde siyaset faizini %9,5’ten %20 düzeyine çeken Rusya Merkez Bankası, Ruble’nin bedel kazanması ile 2 defa 300’er baz puan faiz indirimi ile siyaset faizini %14 düzeyine indirmişti. Piyasalar, olağanüstü toplantıda faiz oranlarının indirilmesini beklerken, bugün ayrıyeten olağan bir halde toplanacak olan TCMB PPK’dan rastgele bir beklentinin de olmadığını not edelim!
Almanya’da büyüme datalarının beklentileri karşılaması sonrası Avrupa borsaları dün günü yükselişle tamamladı. Dün akşam saatlerinde FED’in 3-4 Mayıs tarihli siyaset toplantısının tutanakları açıklandı. Üyeler, Mayıs ayında 50 baz puanlık faiz artışını (20 yıldan uzun bir müddettir bu boyuttaki birinci artış) Haziran ve Temmuz aylarında yapılacak oturumlarında da “muhtemelen uygun” olacağını tartışmış. Tutanaklardan rastgele bir sürpriz göremedik.
ABD borsaları geceyi %1 civarında yükselişle tamamlaması akabinde yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında karmaşık bir hava hâkim. Üstte da belirttiğim üzere, en değerli gündem hususu TCMB’nin olağan PPK toplantısı olurken, anketler toplantıya yönelik rastgele bir siyaset atağı beklemiyor. İçeride ekonomik itimat endeksi dışarda ise ABD 1Ç büyüme, her hafta Perşembe günü olduğu üzere işsizlik maaşı müracaatları ve bekleyen konut satışları takip edilebilir. TCMB’nin haftalık para ve banka istatistiklerini de takip edeceğiz.
iktisatbank.com