Ekonomistlerin dillendirdiği son seçim senaryosuna nazaran, enflasyonu yüzde 100’ün altına düşürmek için kredileri kısan iktisat idaresi yılbaşından sonra piyasaları krediye boğacak. Bu rahatlamayla da en az 300 milyar liralık olacağı belirtilen paket enflasyonu yükseltmeden mayıs ayında seçime gidilecek.
Son günlerde piyasalarda enteresan bir söylenti dolaşıyor. İktisat idaresinin yılbaşına kadar frene basıp daha sonra kredi musluklarını açarak kredi alamadığından yakınan endüstriciler başta olmak üzere esnaf ve halkın rahatlatılacağı belirtiliyor. Söylenenlere nazaran bu kredi paketinin büyüklüğü en az 300 milyar lira olacak. Küçük işletmelere kredilerin bir müddettir fonksiyonunu yitiren Kredi Garanti Fonu (KGF) aracılığıyla verileceği de söylenenler ortasında.
Kredi faizleri yüksek, bankalar vermeye yanaşmıyor
Şu anda özel bankalarda kredi faizleri sıfır konutlar için aylık yüzde 2.05-2.45 civarında. Kamu bankalarında ise kredi faizi sıfır konutta yüzde 1.20, ikinci el konutlarda ise yüzde 1.29 düzeyinde ve en fazla 500 bin lira kredi veriyor. Tüketici kredilerinde de faiz oranları yüzde 2.30-2.70 düzeylerinde. Lakin bu yüksek faiz oranlarına karşın yeniden de almak isterseniz bugünlerde bankaların çok sıcak yaklaştığı söylenemez. Çoklukla bir mazeret bulunarak müşteriler ya geri çevriliyor ya da belgeleri onaylanmıyor. “Krediniz hazır” içerikli SMS’lerin artık esamesinin bile okunmaması da bu yaklaşımın en kıymetli göstergesi.
‘Kredi faizleri düşürülecek’
Başkent Üniversitesi Memleketler arası Finans ve Bankacılık Kısım Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, enflasyonun yüzde 100’ün üzerine çıkmasının önüne geçmek için haziran başından bu yana kredilerin durdurulduğunu hatırlatarak, “Ancak yılbaşından sonra düşük faizli krediler pompalanmaya başlayacak” dedi. Babuşcu, ikinci el konutlar için şu anda yüzde 1.29 olan aylık faiz oranının yüzde 0.99’a, muhtaçlık kredisinde de yüzde 1.60’tan 1.20’ye kadar düşürüleceğini belirterek, “Bu biçimde sağlanacak rahatlamayla enflasyon yüzde 100’e ulaşmadan mayıs ayında seçime gidilecek” diye konuştu.
‘Reel kesimin kredi kanalları daraldı, üretim yapamaz hale geldi’
Ekonomist ve bankacılık uzmanı Erol Taşdelen de şu anda kredilerin neredeyse büsbütün durduğuna dikkat çekerek, “Bireysel krediler durdu, konut kredisi faizleri de kullanılabilir oranda değil. Kamu yüzde 1.20 diyor sıfır konutlar için fakat onaylamıyor evrakları. 2. el konuta yüzde 1.29 diyorlar fakat ortada yalnızca faiz oranı var, kredi yok” dedi. Gerçek kesim için de kredi kanallarının önemli formda daraldığını vurgulayan Taşdelen, şunları söyledi:
‘Eğer krediler devreye girmezse kasvet büyür’
Ekonomi idaresinin kredi kanallarını kapatmasıyla piyasaların uygunca sıkıştığını, satışların durması nedeniyle artan stokları ziyanına satmamak için endüstricinin arayış içinde olduğuna dikkat çeken Taşdelen, kelamlarını şöyle sürdürdü:
‘Kredi faizleri siyaset faizinin 2-2.5 katı’
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz ise bu türlü bir kredi paketinin, büyüme oranının ivmelenmesinde geçen yıllarda olduğu üzere kredi genişlemesinin kullanılacağı manasına geldiğini belirterek, büyüme oranının seçim atmosferinde ön plana çıkarılacak en değerli makroekonomik gösterge olduğuna dikkat çekti. Son aylarda enflasyon ve cari açığın yükselişini sınırlama niyetiyle kredi kullanımının kısıtlı olduğunu belirten Yılmaz, şunları söyledi:
Cumhuriyet /Nuray Tarhan