Türkiye’nin yabancı indinde risklerini gösteren 5 yıl vadeli CDS risk primi son son haftalarda önemli bir gerileme ile kabaca 900 baz puandan 700 baz puana kadar geriledi. CDS, bültenlerimizde sıklıkla yer verdiğimiz bir gösterge. En kolay tarifi ile bir ülkenin yabancı para cinsinden borcunu sigortalamanın maliyetidir. CDS primi yükseldikçe, ülkenin de borcun de risklerinin tırmandığını gösterir.
Almanya’nın 5 yıl vadede risk priminin 13, Türkiye’nin ise gerilemiş hâliyle bile birlikte 700 baz puan düzeyinde olmasının sebeplerin düşünmek gerekiyor. CDS priminin ardında yatan dinamikleri ele alarak bu soruya karşılık vermeye çalışalım. Türkiye’nin rezerv düzeyi, emanet dövizler düşüldükten sonra (swap) eksi 62 milyar dolar düzeyinde olması (1. rezervler), devamında cari fazla verme mottosu ile çıkılan yolda dış açık rekorlarının kırılması (2. cari açığın fonlanması yahut dış finansman ihtiyacı) ve tahminen de global para akımları (3. risk alma iştahı) en kıymetli belirleyici ögeler olarak sıralanabilir.
Türkiye’nin son devirde CDS risk priminin gerilemesinin art planında üstte sıraladığımız belirleyicileri ne kadar tesirli olmuş sırası ile ele almaya çalışalım. TCMB’nin dış varlıklarında (rezervlerinde) son 10 gün üzere bir vakitte -dün bültenimizde grafiksel olarak da ele aldık- kabaca 10 milyar dolar üzere bir artış olduğunu görüyoruz. Biraz kapalı kutu da olsa, bu sayının ardında -detaylarına şimdilik hâkim olmasak da- Rusya’dan gelen paranın büyük bir rol oynadığını düşünüyoruz. Demek ki, o denli ya da bu türlü rezevlerde üst istikametli bir yükseliş var. Öte yandan, OPEC+’nın üretim artışına gitmesi ve ABD Lideri Biden’in devreye girmesi akabinde petrol fiyatları son günlerde önemli bir gerileme kaydederek 94 dolar düzeyine geriledi (hatırlayınız, Ukrayna savaşının patlak vermesi sonrasında 139 dolar düzeyi test edilmişti). Türkiye’nin de net güç ithalatçısı olduğu düşünülürse, bu metrikte de olumlu istikamette bir gelişme görülüyor. Sonuç itibariyle, güç fiyatlarının düşmesi Türkiye’nin güç faturasını, münasebetiyle da cari açığına (ödemesi gereken döviz borcuna yani dış finansmanına) olumlu bir katkı. Son metrikte ise global risk iştahını ön plana çıkarabiliriz. Dün de bültenimizde lisana getirdiğimiz üzere, New York FED enflasyon beklentilerinde yaşanan gerileme, FED’in faiz artırımlarında çok da agresif olmayacağını ön plana çıkarıyor.
Aşağıdaki grafiken de görülebileceği üzere, gelişmekte olan ülkelerin CDS primleri son devirde bir arada ve aşağı taraflı bir seyir izliyor. Demek ki, yalnızca Türkiye’nin risk priminin gerilediğini ve Rusya’dan gelen paranın ana belirleyici öge olduğunu tez edemeyiz. CDS risk priminde yaşanan düşüş, Türkiye’nin eurobond getirilerinde de düşüşe neden oldu. Daha birkaç hafta evvel %12 düzeylerine dayanan dolar cinsi tahvillerinin getirileri, kabaca 2 puandan fazla geriledi.
Hûlasa, Rusya kaynaklı para girişleri, güç ve baz metallerde yaşanan gerileme ve tahminen de en kıymetlisi global risk iştahının da dayanak vermesi sonrasında Türk mali piyasalarında yaşanan toparlanma dün de devam etti. Bu minvalde, son 5 haftada %19 prim yapan Borsa İstanbul 100 endeksinde, yükselişin teknik bir bakış açısı ile yavaşlama eğilimine gireceği istikametinde son günlerde vermiş olduğumuz görüşün ışığında, dün BİST100 endeksi tarihi doruğunu bir adım daha kuzeye taşıyamayarak günü düşüşle tamamladı. Kısa müddette yaşanan bu kadar yükseliş akabinde kâr alma isteği çok da hor görülmemeli. Elbet para girişlerinin yardımı borsayı bir mühlet daha dinamik tutabilir lakin bizim beklentimiz tam olarak bu istikamette değil. Mim koymuş olalım. Rusya ile artan dirsek temasına karşı Batı’nın geliştireceği ton ve beraberinde artan yaptırım riskinin de göz gerisi edilmemesi gerektiğini düşünüyoruz.
Doların harika döngüsüne paralel, EUR ve GBP âdeta başını kaldırmakta zorlanırken, her ikisinde de riski aşağı taraflı görmeye devam ediyoruz. Altın ve gümüş cephesinde ise haftalar evvel girmiş olduğumuz uzun durumlarımız devam ediyor. Gümüşte 20,80 düzeyinin test edilmesi akabinde kâr al bölgesi olarak 22 dolar düzeyini takip ederken, ons altında ise bunun karşılığı 1,835. Kripto paralarda Ethereum cephesinde 1,820 dolar düzeyindeki maksadımız dün gerçekleşmesi akabinde teknik düzeyden gelen satışlar yahut ABD enflasyon verisi öncesinde defansif durumların artması ile 1,700 dolar düzeyine hakikat bir geri çekilmenin yaşandığını görüyoruz. Haftalık kapanışın 1,695 dolar düzeyinin üzerinde olması, Ethereum için ümitlerin devam etmesine neden olacaktır.
USDTRY kurunda da değinerek bültenimizi yavaş yavaş daha da uzatmadan tamamlayalım. Bizleri takip eden bedelli okurlarımız, Temmuz sonunda USDTRY cephesinde var olan uzun durumlarımızdan 17,88 düzeyinden çıktığımız ve gelişmeleri takip etmek ismine kenara çekildiğimiz hatırlayacaklardır. USDTRY cephesinde herkesin geminin bir tarafına yaslandığı düşünülürse, kabaca, bu hafta 17,90 düzeylerinden geçen yükseliş trend çizgisinin korunup korunmayacağını görerek kenarda mı bekleyip, oyuna geri mi döneceğimize karar vereceğiz.
Bu ortada, geçen haftalara, banka bilançolarında arz talep dengesizliğine paralel %6 düzeylerine dayanan dolar mevduat faiz oranlarının bu hafta önemli bir formda gerilediğini görürken, TL mevduat faizlerinde ise yükseliş kaydettiğini not etmemiz gerekiyor. Bu da bizlere, KKM dönüşlerinin bir kısmının döviz mevduata yöneldiğini ve bankaların bilançolarında döviz mevduatın attığını gösteriyor (artan bir eserin fiyatı da hâliyle düşüyor). Tüm bunların yanıtını, bu hafta Perşembe günü TCMB’nin açıklayacağı haftalık para ve banka istatistikleri ile BDDK’nın haftalık bülteninden okuyacağız.
Jeopolitik risklerin de yine artma eğiliminde olduğunu görüyoruz. Kırım’daki Rus hava üssünde meydana gelen bir dizi patlamada Rus Hava Kuvvetlerine değerli oranda kayıplar verdiğini okuyoruz. Kiev, Rus işgali altındaki toprakların derinliklerinde meydana gelen olayla ilgili rastgele bir sorumluluk kabul etmedi. Bu gelişmenin savaşın kapsamını daha da genişletmiş olabileceğinden telaş ediyoruz. Öte yandan, Tayvan-Çin gerginliği de sürüyor. Tayvan dışişleri bakanı, Çin’in ABD Temsilciler Meclisi Lideri Pelosi’nin ziyaretini protesto etmek için başlattığı askeri tatbikatları, özerk adanın işgaline hazırlanmak için bir oyun planı olarak kullandığını söyledi.
Küresel piyasalar dün sakin başladığı günü satış baskısına boyun eğerek tamamladı. ABD ana endekslerinde %1 civarında düşüşü bu sabah Asya borsalarının da takip ettiğini görüyoruz. ABD’de bugün KKTC saati ile 15:30’da açıklanacak ve büyük bir heyecanla beklenen enflasyonu verisine yönelik beklentiyi bir defa daha hatırlatmış olalım: manşet sayının yıllık bazda %8,7’ye gerileyip, çekirdek enflasyonun ise %6,1’e yükselmesi tarafında. Kestirimlerin altında kalacak bir data, global piyasalarda olumlu rüzgârlara aksi ise ‘fırtınaya’ neden olacaktır. İçeride ise sabah saatlerinde TÜİK işsizlik sayılarını açıklayacak; Almanya’da ise enflasyon dataları takip edilecek.
iktisatbank.com